Tıpkı Windows, iOS ve Mac OS gibi, Linux da bir işletim sistemidir. Aslında, dünyanın en popüler platformlarından biri olan Android, Linux işletim sistemi tarafından desteklenmektedir.
İşletim sistemi, masaüstünüz veya dizüstü bilgisayarınız ile ilişkili tüm donanım kaynaklarını yöneten bir yazılımdır. Basitçe söylemek gerekirse, işletim sistemi yazılımınız ve donanımınız arasındaki iletişimi yönetir. İşletim sistemi (OS) olmadan, yazılım çalışmaz.
Linux işletim sistemi birkaç farklı parçadan oluşur:
Bootloaderz
Bilgisayarınızın önyükleme işlemini yöneten yazılım. Çoğu kullanıcı için bu, yalnızca açılır ve sonunda işletim sistemine önyükleme yapmak üzere açılan bir açılış ekranına sahiptir.
Çekirdek
Bu aslında “Linux?” Olarak adlandırılan bütünün bir parçası. Çekirdek Linux sistemin çekirdeğidir. CPU, bellek ve çevre birimlerini yönetir. Çekirdek, işletim sisteminin en temel seviyesidir.
Init sistemi
Bu, kullanıcı kontrol şemasını önyükleyen ve kontrol eden araçlarla dolu olan bir alt sistemdir.
Daemons
Bunlar, önyükleme sırasında veya masaüstünde oturum açtıktan sonra başlatılan arka plan hizmetleridir.
Grafik sunucusu
Bu, monitörünüzdeki grafikleri görüntüleyen alt sistemdir. Genellikle X sunucusu veya sadece X olarak adlandırılır.
Masaüstü ortamı
Bu, kullanıcıların etkileşimde bulundukları ortamdır. Seçilebilecek birçok masaüstü ortamı var (GNOME, Cinnamon, Mate, Pantheon, Enlightenment, KDE, Xfce, vb.). Her masaüstü ortamı yerleşik uygulamalar (dosya yöneticileri, yapılandırma araçları, web tarayıcıları ve oyunlar vb.) içerir.
Uygulamalar
Masaüstü ortamları çok çeşitli uygulamalar sunmaz. Tıpkı Windows ve macOS gibi, Linux da kolayca bulunup kurulabilen binlerce yüksek kaliteli yazılım başlığı sunar.
Çoğu modern Linux dağıtımı ygulama kurulumunu merkezileştiren ve basitleştiren App Store benzeri araçlar içerir. Örneğin, Ubuntu Linux, binlerce uygulama arasında hızlı bir şekilde arama yapmanızı ve tek bir merkezi yerden kurmanızı sağlayan Ubuntu Yazılım Merkezine sahiptir.
Linux'un diğer işletim sistemlerinden farkı nedir?
Birçok yönden Linux, daha önce kullanmış olduğunuz Windows, OS X veya iOS gibi diğer işletim sistemlerine benzer. Diğer işletim sistemleri gibi, Linux da grafik bir arayüze sahiptir ve kelime işlem uygulamaları gibi diğer işletim sistemlerinde kullanmaya alışkın olduğunuz yazılım türlerinin Linux eşdeğerleri vardır.
Pek çok durumda, yazılımın yaratıcısı diğer sistemlerde kullandığınız aynı programın Linux versiyonunu yapmış olabilir. Bir bilgisayarı veya başka bir elektronik cihazı kullanabiliyorsanız, Linux'u kullanabilirsiniz.
Ancak Linux, diğer işletim sistemlerinden de birçok önemli yönden farklıdır. Birincisi ve belki de en önemlisi, Linux açık kaynaklı yazılımdır. Linux u oluşturmak için kullanılan kod yapısı uygun becerilere sahip kullanıcıların görüntülemesi ve düzenlemesi konusunda ücretsizdir.
Linux işletim sisteminin çekirdek parçaları genel olarak her linux dağıtımında bulunmasına karşın, farklı yazılım seçenekleri içeren birçok Linux dağıtımı vardır. Bu, Linux'un inanılmaz derecede özelleştirilebilir olduğu anlamına gelir.
Çünkü linux da sadece kelime işlemcileri ve web tarayıcıları gibi uygulamalar değiştirilemez. Linux kullanıcıları, herhangi bir sistemin grafik ve diğer kullanıcı arabirimlerini manüpule edebildiği gibi çekirdek bileşenleri de değiştirebilir.
“Dağıtım” nedir?
Linux, her türlü kullanıcıya uyacak bir dizi farklı versiyona sahiptir. Yeni kullanıcılardan temel kullanıcılara kadar gereksinimlerinize uyacak şekilde Linux'un bir sürümünü bulabilirsiniz. Bu versiyonlara dağıtımlar denir (veya kısa şekliyle “dağıtım”). Hemen hemen her Linux dağıtımı ücretsiz olarak indirilebilir, taşınabilir sürücüye kurulabilir ve çalıştırılabilir.
Popüler Linux dağıtımları şunları içerir:
- Linux Nane
- Manjaro
- Debian
- Ubuntu
- Antergos
- Solus
- Fedora
- Elementary Os
- Opensuse
Her dağıtımın masaüstünde farklı bir etkisi vardır. Bazı kullanıcılar çok modern kullanıcı arayüzlerini (GNOME, Elementary OS ve Pantheon gibi) tercih ederken, bazıları daha geleneksel bir masaüstü ortamını kullanmak isteyebilir .
Sunucu tarafında bulunan dağıtımlar da bulunur bunlar:
- Red Hat Enterprise Linux
- Ubuntu Sunucusu
- Centos
- SUSE Kurumsal Linux
Yukarıdaki sunucu dağıtımlarından bazıları ücretsizdir (Ubuntu Server ve Centos gibi) bazılarının ise belirli bir servis bedeli bulunur. (Red Hat Enterprise Linux ve SUSE Enterprise Linux gibi).
Linux kullanmaya nasıl başlayabilirim?
Linux'u daha önce kullanmamış ve bilmiyor olabilirsiniz ancak denemek için herhangi bir bilgisayara Linux kurmak istiyorsanız, öncelikle platformunuz için tasarlanmış popüler bir dağıtım seçmeniz gerekir.
Bu linkten linux işletim sistemi indirebilirsiniz.
https://www.linux.org/pages/download/
Mevcut çok sayıda güncel dağıtımı yukarıda sıraladık buna rağmen eski ve iyi bilinen dağıtımların çoğu yeni başlayanlar için iyi seçimlerdir, çünkü bu dağıtımlar sıkışıp kaldığınızda veya bir şeyleri çözemezseniz soruları cevaplamaya yardımcı olacak geniş kullanıcı topluluklarına sahiptir.
