İnternet Evrimi Web 3.0
İnternet ilk hayatımıza girdiği andan itibaren her geçen gün gelişerek artık hayatımızın temelinde yer almış bir kavramdır. Her alanda internet ve teknolojisi kullanılmakta ve her geçen günde daha da artmaktadır. 1980 li yıllarda internet ilk hayata geçtiğinde sunucular ile bir birbirine bağlanmaktaydı. Web 1.0 olarak adlandırılan bu durum uzun yıllar kullanımda kalmıştır.
Daha sonralarda app denilen uygulamaların gelişmesiyle internet içerikleri artarak devam etmiştir. Web 2.0 ile uygulamalar aracılığı ile içerikler kullanıcılara sunulmaktadır. Halen yaygın olarak kullanımda olan bu sistem ile web 1.0 da yer alan sunucuların yerini app uygulamaları almıştır. Kripto paralar ve blockchain teknolojisi ile hayata geçirilen web 3.0 merkeziyetsiz bir internet deneyimi sunmayı amaçlamaktadır. Peki, bu herkesin konuştuğu web 3.0 nedir?
Web 3.0 Nedir?
Web 3.0 kripto paraların yaygınlaşması ile ortaya çıkmış bir teknolojidir. İnternet kullanımına evrim geçirecek olan bu teknoloji ile merkeziyetsiz dolaşım mümkün olmaktadır. Özellikle son dönemde popüler olan web 3.0 nedir? Nasıl çalışmaktadır? Herkes tarafından sıkça sorulan sorular arasında yer almaktadır.
Web 3.0 ile web 1.0 da yer alan sunucular ve web 2.0 da yer alan app uygulamaları son bulmaktadır. Bunun yerine dapp " Decentralized app " yani merkeziyetsiz uygulama sisteminin kullanılmasıdır. Bu teknoloji ile beraber bir uygulama ya da sunucuya bağlı olmadan üretilen içeriklerin direkt olarak üreticiden kullanıcıya iletilmesi amaçlanmaktadır.
Web Tarihi ve Gelişimi?
Web 3.0 2004 yılından beridir araştırması yapılan ve her an çıkması beklenen bir teknolojidir. Ancak tam olarak geliştirilememesi herkesin bu teknolojiden umudunu kesmesine neden olmaktadır. Ancak özellikle 2009 yılından sonra ortaya çıkan bitcoin, etherium, litecoin gibi merkeziyetsiz para birimlerinin yaygınlaşması web 3.0 ı tekrar gündeme getirmiştir. Son dönemde kripto işlemleri için oluşturulan cüzdanların çalışma prensibi ile birlikte web 3.0 ne zaman çıkacak? Sorusu da artmaya başlamıştır.
”World Wide Web” yani herkesin bildiği hali ile " www " web 2.0 ile hayatımıza yer eden bir kavramdır. Bu kavramın kalkması web 3.0 ile mümkün olacak iken web 3.0 aslında bir nevi metaverse ile de kesişmektedir. Hepimizin bildiği ve sıklıkla kullandığı Google, facebook, netflix, spotify, YouTube gibi siteler web 2.0 teknolojisi ile ortaya çıkmıştır.
Web 3.0 Gelişimi
İnternetin web 1.0’dan web 2.0 a evrim geçirmesi bir sonraki aşama olan web 3.0’ın beklenmesine neden olmuştur. Web 1.0 da iletişim sunucular vasıtasıyla, web 2.0 da ise aracı siteler vasıtasıyla iletişim kurulmaktadır. Web 3.0 ise aracıların ortadan kalkarak merkezi olmayan bir internet kullanımını sunmaktadır.
Web 3.0 teknolojisinde ise blockchain teknolojisinin önemli bir yeri bulunmaktadır. Merkeziyetsiz para birimlerinin kullanımının artması kullanıcıların internet erişiminde de aynı beklentiye girmesi neden olmaktadır. Web 3.0 ile içerik üreticileri hiç bir aracı kullanmadan ürettikleri içerikleri direkt olarak kullanıcıya sunabilmektedir. Son dönemin popüler kavramı nft de aslında web 3.0 ile hayatımıza giren bir kavramdır.
Web 3.0 Bizi Nasıl Etkiler?
İnternet sisteminde meydana gelen her bir gelişme insanlığı olumlu ve olumsuz olarak doğrudan etkilemektedir. Hal böyle olunca da herkes web 3.0 bizi nasıl etkiler? Düşüncesine kapılmaktadır. Web 3.0 herhangi bir yere abone olmadan veya bir aracı app uygulaması kullanmadan internette kurumsal web tasarım gezinmeyi amaçlamaktadır.
Web 3.0 herhangi bir platform kullanmadan cüzdan mantığı ile çalışan dapplar ile merkeziyetsiz bir erişim ve gezinme imkanı sunmaktadır. Bu teknoloji sayesinde bir sanatçının ürettiği şarkı ya da resim herhangi bir aracı kullanılmadan direkt olarak son kullanıcıya ulaşacaktır. Bu sistem sayesinde aracı uygulama ya da platform bir kazanç elde edemeyecek ve doğrudan üretici kazanç sağlayacaktır. Bu sayede kullanıcılarda aracılara ödeme yapmayacakları için daha az maliyetli bir şekilde içeriklere ulaşacaklardır.
Web 3.0 Hangi Alanlarda Kullanılabilir
Web 3.0 açık kaynaklı kod kullanımı sayesinde kullanıcıların da sisteme katkıda bulunabileceği bir yapı oluşturmaktadır. Bu yapı sayesinde kullanıcılarda ağın gelişmesine katkı sağlayabilmektedir. Kullanıcıların da içerik üretebilmesine olanak sağlayan web 3.0 ile app lere neredeyse hiç ihtiyaç kalmayacaktır.
Web 3.0 müzik, resim, film, oyun gibi birçok alanda kullanılabilecek bir yapıya sahiptir. Metaverse ile amaçlanan sanal gerçeklik kavramına en uygun sistemde web 3.0’dır. Web 3.0 sayesinde bir video üreticisi ürettiği videoyu bir platforma yükleyip o platforma komisyon ödemek yerine direkt olarak kullanıcıya videoyu sunabilmektedir. Bu sayede de hem üretici hem de kullanıcı platforma ödeme yapmaktan kurtulmaktadır.
Web 3.0 Projeleri
Web 3.0 açık kaynaklı ver merkeziyetsiz bir deneyim amaçlamaktadır. Açık kaynak kod kullanılması ile her bir kullanıcının da sisteme katkı sağlaması ve geliştirmesi sağlanmaktadır. Web 3.0 projeleri de bu alamda oldukça dikkat çekmektedir. Web 3.0 alanında en gelişmiş kripto paralar; Chainlink (LINK), Theta Network (THETA), Filecoin (FIL), The Graph (GRT), Helium (HNT), BitTorrent (BTT), Stacks (STX), Arweave (AR), Siacoin (SC), Audius (AUDIO), Storj (STORJ), NuCypher (NU), Ocean Protocol (OCEAN), Golem (GNT) ve Fetch.ai (FETCH).
Kripto para olarak web 3.0 projesine destek veren coinler herkesin katkı sunabileceği sürdürülebilir ve geliştirilebilir sistemleri amaçlamaktadır. Web 3.0 teknolojisini kendinden öncekilerden daha başarılı kılacak olan da açık kaynaklı kod ile her an kullanıcıların desteği ile geliştirilebilir olması kılmaktadır.
Web 3.0 'ın Geleceği
İnternet her an gelişmeye ve öğrenmeye müsait bir okyanus gibi atılan her kulaçta karşımıza keşfedilecek yeni bir dünya çıkmaktadır. Web 3.0 da kendinden önceki internet sistemlerini geride bırakacak daha kullanışlı ve herkesin kolayca özgürce erişebileceği sistemler amaçlamaktadır. Web 3.0 geleceği halen tartışma konusu olmasına rağmen birçok büyük şirket bu alanda çalışmalarını yoğunlaştırmaktadır.
Metaverse alanında meydana gelen gelişmeler, merkeziyetsiz varlıkların güvenilirliğinin ve blok zincir eko sisteminin kullanışlılığının kabul edilmesi web 3.0 içinde olumlu sonuçlar doğurmaktadır. Bu alanda geliştirilen projeler de tüm dünya tarafından ilgi ve merak ile takip edilmektedir. Nasıl insanlık tarih boyunca gelişim gösterdi ise internette ilk çıktığı andan itibaren gelişim göstermektedir.
Özellikle web 3.0 ın sunduğu merkeziyetsiz yapı ile internette üretilen içeriklere hükümetlerce müdahale edilmesi ve yasaklanması imkansız hale gelmektedir. Bu alanda duyulan güvenlik ve ahlak endişeleri de blockchain yapısının güçlü zincir sistemi ile kolayca aşılabilmektedir. Web 3.0 alanında meydana gelen gelişmeler çok yakında hayatımızda yer alacağını göstermektedir.
