Bitcoin madenciliği, blok zinciri üzerinde işlem yaparak yeni Bitcoin’lerin üretilmesini sağlayan bir teknolojidir. Yeni coinlerin oluşturulması ve önceden var olanlar üzerinde işlemlerin yapılması da sürecin içinde yer alan değişkenlerdir. Çeşitli kazanımlar sağlaması nedeniyle bu madencilik türü, kripto para dünyası içinde bulunan yatırımcıların ilgisini çeken önemli bir konudur.
Blok mantığını kullanan Bitcoin madenciliği, özel bilgisayarlar aracılığıyla matematiksel problemlerin cevaplanarak veri haline getirilmesiyle ortaya çıkar. Bu aşamada kullanıcılar tarafından bloklar eklenir ve ardından madencilik ödülleri kazanılır. İşlem ücretlerinin kazanılmasını da sağlayan aşamalar ise ağ kullanıcıları arasında gerçekleşen işlemleri esas alır.
Bitcoin madenciliğinde ağ üzerinde bulunan kullanıcıların yapması gereken işlemler gruplar halinde bölümlere ayrılır. Bölümler içinde yer alan karmaşık matematik problemleri çeşitli özel ekipmanlarla çözülebilir. Bu nedenle ödül kazanmak veya ücret elde etmek isteyenlerin ekipmana ihtiyacı vardır. Sorunların çözülmesi tek başına yeterli olmadığı için diğer kullanıcılar tarafından doğrulanması esastır. Kabul gören bloklar sonrasında elde edilecek maddi getiriler ise güncel Bitcoin ve kripto para borsası verilerine göre değişkenlik gösterir.
Bitcoin Madenciliği Nedir?
Bitcoin madenciliği, dijital ve merkezi olmayan bir para birimi olan Bitcoin'in dolaşıma girmesi ve işlemlerinin güvence altına alınması için kullanılan bir süreçtir. Aşamalar, zorlu matematiksel problemleri çözmek için büyük miktarda hesaplama gücü gerektiren teknolojik faaliyetlerden oluşur. Madenciler, bu problemleri çözerek yeni Bitcoin'ler üretir ve işlemleri doğrulayan blokları blockchain adı verilen halka açık bir deftere ekler.
Bitcoin Madenciliği Süreci
Bitcoin madenciliği; çözümleme işlemleri, blok oluşturulması ve doğrulayıcıların onayının yer aldığı bir süreçten geçmelidir. Madenciliğin süreçlerini ise dört başlık altında toplamak mümkündür.
Karmalama İşlemleri
Bitcoin madenciliğinde ilk adım, karmalama işlemleridir. Karmalama, işlem verilerinin alfasayısal bir koda dönüştürülmesine denir. İşlem verilerin güvenliğini ve bütünlüğünü korumak için gereklidir. Aynı zamanda verilerin altında yatan bilgilerin açığa çıkmadan yeni eklenen kodların bütünlüğüne dahil edilmesi sağlanır.
Merkle Ağacı Oluşturma
Karmalama işlemlerinin tamamlanmasının ardından Merkle ağacı inşa etmek gerekir. Ağaç, ikili karma ağacıdır ve verileri hiyerarşik olarak düzenlemek için kullanılır. Düzenlenen veriler çiftler halinde birleştirilir. Ardından çiftlerin karmalanmasıyla yeni bir karma yapılır. Belirtilen işlem “Merkle kökü” olarak adlandırılan tek bir kök kalıncaya kadar devam eder. Böylelikle verilerin tek tek incelenmesine gerek olmadan işlemlerin bütünlüğünün doğrulanması mümkün olur.
Geçerli Bir Blok Başlığı Bulma (Blok Karması)
Blok başlığı, zincirler için ayırt edici bir özellik olarak ortaya çıkar. Her bir bloğun benzersiz bir karmaya sahip olmasına imkân sunar. Aşama, yeni bir blok oluşturulmak istendiği zaman gereklidir. Ayrıca güvenlik amacıyla madenciler blok başlığına rastgele sayı eklemelidir.
Aday bloklarını doğrulama sürecinde yer alan bu işlemde madenciler; kök karması, önceki bloğun karması ve bir rastgele bloğu karma işleminden geçer. Buradaki amaç, geçerli bir karma oluşturmaktır. Olumsuzluk halinde işlem tekrar tekrar devam edebilir.
Çıkarılmış Bloğu Yaymak
Madenciler, geçerli bir karma bulmak için işlemleri sürekli olarak yeniden yapabilir. Yeni değerler verilerek karmalanan yapı tekrara düştüğü ve sonuç alınamadığı için ağda yayınlanır. Bir kopyası oluşturulan blok, onaylanmış gibi kabul görerek bir sonraki bloğun başlangıcını ifade eder. Bu noktadan sonra ise başarısız olan madenciler işlemleri yeni bir blokla tekrar başlatır çünkü bu işlem, veri bütünlüğü için gereklidir.
Bitcoin Madenciliği Tarihsel Gelişimi
Bitcoin madenciliği, ilk olarak Satoshi Nakamoto tarafından yazılan bir makale ile kripto para dünyasındaki yolculuğuna başlamıştır. İlk zamanlarda daha az karmaşık bir yapıya sahip olan madencilik, sadece bir bilgisayarın sahip olduğu işlem gücüyle yapılabiliyordu. Ayrıca Nakamoto tarafından oluşturulan sistemde blok zincirine yeni bloklar eklemek ve matematiksel problemleri çözmek, ödül almak için yeterliydi.
Bitcoin madenciliğinin popülerliği arttıkça rekabet oranı da aynı şekilde ilerlemiştir. Ardından madencilik işlemlerinin zorluğu arttırılarak daha karmaşık olan ve fazla işlem gerektiren veriler ortaya çıkmıştır. Zorlaştırılan işlemlerin bir diğer amacı ise kullanıcıların ödüllerini korumak ve yeni bloklar eklemelerini de sağlamaktı.
Popülerliğini devam ettiren madencilik işlemleri için 2010’da ASIC adı verilen cihazlar piyasaya sürüldü. Cihazlar, bilgisayarlara göre çok daha yüksek işlem kapasitesine sahip ürünlerdir. Sonrasında ASIC cihazlarını satın alanlar arasında ise rekabet daha şiddetli hale gelmiştir. Rekabetin bu denli artması, madencilik havuzlarının ortaya çıkmasına ve madencilerin güçlerini birleştirerek çalışmalarına sebep olmuştur. Şimdilerde ise Bitcoin işlemleri, büyük ve özel tesislerde gerçekleştirilmektedir. Bitcoin tesisleri işlem gücü çok yüksek özel donanımları kullanır. Bu sayede rekabet konusunda avantajlı hale gelen tesisler, kâr oranlarını artırmaya devam ederler.
Bitcoin Madenciliği Yasal mı?
Kripto para birimleri, merkeze ihtiyaç duymayan ve fiziki olarak elde edilmeyen bir sistem içerisinde bulunur. Bununla beraber merkez bankası veya otoritelere bağımlı değildir. Bu durum, Bitcoin madenciliğinin yasal olup olmadığı konusunda fazlasıyla merak uyandırır. Madenciliğin yasallık koşulları ise ülkeler arasında değişiklik göstermektedir. Pek çok ülkede Bitcoin madenciliği için herhangi bir yasal düzenleme yoktur.
Buna karşın madencilik, bazı ülkeler tarafından tamamen yasaklanmıştır. Bazı ülkelerde ise madencilik yapılmasıyla ilgili bir kısıtlama bulunmadığından dolayı kripto para madenciliği için tartışmalar ortaya çıkmıştır. Bu nedenle Bitcoin ticareti ve vergilendirme konularıyla beraber madencilik cihazlarının kullanımıyla ilgili konular da uzmanlar tarafından tartışılmaktadır. Bu yüzden ülkelere göre Bitcoin madenciliği kuralları, gerçekleştirilecek olan tespit ve analizlerin ardından her an değişebilir.
Bitcoin Madenciliğinin Maliyeti
Ortaya çıktığı ilk zamanlarda kişisel bilgisayarlar aracılığıyla üretilebilen Bitcoin, rekabetin artmasıyla beraber özel cihazlarla çıkarılmaya devam etmektedir. Tüm işlemler ve blok zincirlerin karmaşık matematik algoritmalarının çözülmesi gerektiğinden dolayı ekipman desteği gerekir.
Dijital para birimleri için yapılan madenciliğin maliyeti, günümüzde bir hayli yükselmiş durumdadır. Aynı zamanda ödül yarılanmasının ardından Bitcoin çıkarım maliyetleri ekstra artmıştır. Bir tek Bitcoin çıkarmanın ortalama maliyeti ise 53.000 dolar düzeyine yaklaşmıştır. Bu rakam, büyük şirketlerin yaklaşık olarak harcadıkları miktarı ifade eder. Bununla birlikte elektrik tüketimi ve madencilik ekipmanlarının maliyeti de eklenince normale oranla harcamalar iki katına çıkmış olur.
Bitcoin madenciliği için gerekli olan toplam güç 2025 yılına kadar üst seviyelere çıkma eğilimi gösterebilir. Madenciliğin üst seviyelere çıkması, doğal olarak Bitcoin madenciliğinde ekipmanlar için kapasitenin artırılması zorunluluğunu meydana getirebilir. Yarılanmanın sonrasında ise nispeten düşük kâra sahip madencilik makinelerinin kapatılması da ek maliyetler üzerinde artışa sebebiyet verebilir.
Bitcoin Madenciliği ile Hangi Madeni Paralar Çıkarılabilir?
Bitcoin madenciliği ile farklı dijital paraların çıkarılması mümkündür. Bu aşamada dijital paraların kendine özgü özelliklerinin ve kâr oranlarının bilinmesi ise çok önemlidir. Genel olarak Bitcoin dışında çıkarılabilecek bazı para birimleri şu şekilde sıralanabilir:
-
ETH (Ethereum): Bitcoin’e oranla algoritması daha karmaşıktır. Kâr oranı da daha düşük olabilir.
-
LTC (Litecoin): Litecoin, genel itibariyle Bitcoin’e benzer bir para birimidir. İşlem süreleri nispeten daha hızlı olsa da işlem ücretleri daha düşük seviyede olabilir.
-
XMR (Monero): Gizlilik konusuna yoğunlaşan para birimleri arasındadır. İşlemlerin gizlilik altında devam etmesi için karmaşık tekniklerin kullanılması gerekebilir.
-
BCH (Bitcoin Cash): Bitcoin’in çatallanması veya altcoini olarak tanımlanabilir. Aynı zamanda hızlı işlem sürelerine ve büyük blok boyutlarına sahip olabilir.
-
DASH (Dash): Hızlı işlemleri mümkün hale getiren ve masternode sisteminin kullanan birimlerdendir.
-
DOGE (Dogecoin): Az sayıda aktif topluluğu bulunmasıyla birlikte meme coin olarak bilinen kriptolardan biridir.
-
ZEC (Zcash): Şeffaflık sunan ve aynı zamanda gizliliğe odaklanan birimler arasında yer alır.
Yukarıdaki para birimleri veya farklı coinler için karar vermeden önce madencilik zorluklarını bilmeniz gerekir. Bununla beraber kâr oranlarını incelemek avantaj kazanmanıza destek verecektir. Ayrıca donanım uyumluluğu konusunda madeni kripto paralar için farklı ihtiyaçlar da ortaya çıkabilir.
